สาระน่ารู้เรื่องสายตา

แชร์วิธีป้องกันปัญหาเด็กสายตาสั้นจากผู้เชี่ยวชาญด้านสายตา

แม่กำลังจะพาลูกไปตรวจภาวะสายตาสั้นในเด็ก

เมื่อยุคสมัยของโลกเปลี่ยนแปลงไป สื่อการเรียนรู้หรือข้อมูลข่าวสารต่าง ๆ มักจะมาในรูปแบบออนไลน์ การใช้สายตาของเด็กในปัจจุบันจึงมีความแตกต่างจากอดีต จากฐานข้อมูลในปัจจุบันพบว่า เด็กในช่วงวัย 5-12 ปี มีค่าสายตาสั้นอย่างรวดเร็ว บทความนี้จึงจะพามาทำความรู้จักกับภาวะสายตาสั้นในเด็ก พร้อมจำแนกวิธีแก้ไขในแบบต่าง ๆ รวมถึงคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ Occura

 

สายตาสั้นในเด็ก คืออะไร ? รักษาหายได้หรือไม่

สายตาสั้น หรือ ภาวะไมโอเปีย (Myopia) เป็นภาวะที่ดวงตาไม่สามารถโฟกัสภาพระยะไกลได้ชัดเจน เนื่องจากแสงที่เข้าตาจะตกก่อนถึงจอตา ส่งผลให้มองเห็นภาพเบลอ แต่ยังมองเห็นภาพในระยะใกล้ได้ชัดเจน ซึ่งภาวะสายตาสั้นในเด็กไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถชะลอสายตาสั้นได้

 

สาเหตุที่เด็กสายตาสั้น

  • พันธุกรรม เด็กที่มีพ่อแม่สายตาสั้น มีโอกาสสายตาสั้นสูงขึ้น
  • การใช้สายตา ในระยะใกล้เป็นเวลานาน เช่น การอ่านหนังสือ การเล่นมือถือ การเล่นคอมพิวเตอร์ โดยเฉพาะในที่แสงสว่างไม่เพียงพอ
  • ปัจจัยอื่น ๆ เช่น การขาดวิตามินดี การคลอดก่อนกำหนด ภาวะน้ำหนักตัวน้อยแรกคลอด

 

สัญญาณเตือนเด็กสายตาสั้น

พฤติกรรมที่บ่งชี้ว่าเด็กสายตาสั้น มีดังต่อไปนี้

  • ชอบหรี่ตาเวลาจ้องมองวัตถุระยะไกล
  • หลบเลี่ยงกิจกรรมที่ต้องใช้สายตาในระยะไกล เช่น เล่นกีฬา
  • ขยี้ตาบ่อย
  • ปวดหัว
  • มีปัญหาในการเรียน เพราะมองหน้ากระดาน หรือจอ Projector ไม่ชัด

 

วิธีการตรวจและวินิจฉัยสายตาสั้นในเด็ก

ที่จริงแล้วเด็กทุกคนควรได้รับการตรวจสุขภาพตาเป็นประจำ อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง หรือเมื่อมีอาการสัญญาณเสี่ยงที่จะมีภาวะสายตาสั้น เนื่องจากการรักษาจะช่วยชะลอสายตาสั้นในเด็ก ไม่ให้ค่าสายตาเพิ่มสูงขึ้นมากเกินไป และป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

 

ทำไมการป้องกันและรักษาสายตาสั้นในเด็กถึงสำคัญ ?

ภาวะสายตาสั้นส่งผลต่อการเรียนรู้และชีวิตประจำวันมากกว่าที่คิด หากไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม อาจจะส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาว ดังนี้

  • เรียนรู้ช้า ไม่สามารถมองเห็นกระดานหรือสื่อการเรียนการสอนได้ชัดเจน ทำให้หมดความสนใจหรือขาดสมาธิในการเรียน
  • เพิ่มความเสี่ยงโรคเกี่ยวกับตาอื่น ๆ และหากเกิดขึ้นในช่วงก่อน 6 ขวบอาจจะส่งผลต่อพัฒนาการทางสมองและการมองเห็น ถึงขั้นสูญเสียการมองเห็นได้

 

3 วิธีป้องกันภาวะสายตาสั้นในเด็ก

สำหรับเด็กที่ยังสายตาปกติ คุณพ่อคุณแม่สามารถป้องกันภาวะเด็กสายตาสั้นด้วยวิธีง่าย ๆ ดังต่อไปนี้

 

1. การจำกัดเวลาใช้หน้าจอ

หลีกเลี่ยงไม่ให้เด็ก ๆ ใช้โทรศัพท์ คอมพิวเตอร์ หรือแท็บเล็ตเป็นเวลานาน โดยจำกัดเวลาตามช่วงวัยที่แตกต่างกันดังนี้

  • เด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี ไม่ให้ดูหน้าจอเลย
  • เด็กอายุ 2-5 ปี ไม่เกิน 1 ชั่วโมงต่อวัน
  • เด็กอายุ 6-18 ปี ไม่เกิน 2 ชั่วโมงต่อวัน

พร้อมปรับระยะห่างในการอ่านหนังสือ หรือดูโทรทัศน์ ให้อยู่ในระยะห่างประมาณ 18-24 นิ้ว ตั้งค่าความสว่างหน้าจอให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม ไม่สว่างหรือมืดจนเกินไป หากเป็นไปได้ควรให้พักสายตาเป็นระยะ โดยให้เด็กมองวัตถุระยะไกล เช่น ต้นไม้ ตึก ทุก 20 นาที เพื่อป้องกันเด็กสายตาสั้นจากการเพ่งที่ระยะใกล้มากเกินไป

 

2. การทำกิจกรรมกลางแจ้งอย่างน้อย 2 ชั่วโมงต่อวัน

การได้รับแสงแดดธรรมชาติในยามเช้าจะช่วยให้มีสุขภาพดี อีกทั้งการเล่นกีฬากลางแจ้ง เช่น ฟุตบอล บาสเกตบอล แบดมินตัน หรือการเล่นในสนามเด็กเล่น จะช่วยให้สายตามีพัฒนาการปกติและสมบูรณ์ตามธรรมชาติ

 

3. การดูแลสุขภาพตาและกินอาหารบำรุงสายตา

ควรให้เด็กรับประทานอาหารที่มีวิตามินเอ ลูทีน และซีแซนทีน ซึ่งมีมากในผักใบเขียว ผลไม้สีเหลือง ส้ม แดง ไข่แดง ปลาแซลมอน ถั่วต่าง ๆ รวมถึงดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพอในแต่ละวัน และนอนหลับพักผ่อนอย่างเต็มที่

 

3 วิธีชะลอสายตาสั้นในเด็ก

เด็กที่เริ่มมีปัญหาสายตาสั้น ในทางการแพทย์มีวิธีที่ช่วยชะลอภาวะสายตาสั้นในเด็ก ที่ใช้ได้ผลจริง 3 วิธีหลัก ๆ ดังต่อไปนี้

 

วิธีที่ 1 เลนส์ชะลอสายตาสั้นในเด็ก

เป็นการรักษาแบบ Non-invasive มีความปลอดภัยมากที่สุด เนื่องจากแว่นตาจะไม่สัมผัสกับดวงตาโดยตรง จึงช่วยลดความเสี่ยงเรื่องตาติดเชื้อ ตาอักเสบ ซึ่งเลนส์จะถูกออกแบบมาเพื่อชะลอความยาวกระบอกตาด้วยทฤษฎีลดจำนวน Peripheral Defocus คือ การดึงแสงที่โฟกัสตกหลังจอประสาทตาให้กลับมาโฟกัสพอดีบนจอประสาทตาให้ได้มากที่สุด

วิธีนี้เป็นวิธีที่ได้ผลลัพธ์อยู่ในระดับปานกลาง-ค่อนไปทางสูง อย่างไรก็ตาม หากมองถึงด้านความปลอดภัยในการรักษา การใช้เลนส์ชะลอสายตาสั้นจะเป็นวิธีที่ร้านแว่นตาส่วนใหญ่ รวมถึง Occura แนะนำมากที่สุด

นอกจากนี้ ผลการทดลองทางคลินิกเป็นเวลา 2 ปีพบว่าการใช้เลนส์แว่นตา MiYOSMART ทุกวันทำให้สายตาสั้นช้าลงโดยเฉลี่ยกว่า 50% เมื่อเทียบกับการใส่เลนส์สายตาชั้นเดียวแบบมาตรฐาน

 

วิธีที่ 2 ใช้ยาหยอดขยายม่านตา (Atropine)

วิธีนี้เป็นวิธีป้องกันการเพ่งที่ใช้ควบคุมค่าสายตาในช่วงระยะเวลาสั้น ๆ ที่มีประสิทธิภาพสูง แต่มีผลข้างเคียงจากตัวยาที่มากพอกัน คือ ทำให้ตามัวมองไม่ค่อยเห็น เรียนลำบาก รวมถึงมีผลต่อการทำงานของหลอดเลือดและหัวใจ หากหยุดใช้ยามักกลับมามีค่าสายตาสั้นเพิ่มขึ้นอีกครั้ง

 

วิธีที่ 3 ใส่คอนแทคเลนส์กดกระจกตา (Ortho-K)

เป็นการใส่คอนแทคเลนส์ชนิดแข็งในระหว่างนอนหลับ ที่ถูกออกแบบมาเพื่อเปลี่ยนรูปร่างของกระจกตาให้ค่าสายตาเปลี่ยนแปลง แต่ต้องใส่นอนทุกวันอย่างสม่ำเสมอจึงจะได้ผลลัพธ์ที่ดีตามที่ต้องการ หากหยุดใช้คอนแทคเลนส์ก็จะกลับมามีค่าสายตาสั้นเพิ่มขึ้นอีกครั้ง

ความยากของวิธีนี้คือการใส่และถอดอย่างถูกวิธี ผู้ปกครองจึงต้องมีความรู้ รวมถึงเด็กต้องให้ความร่วมมือ เช่น ไม่ขยี้ตาขณะใส่คอนแทคเลนส์หรือพยายามถอดออก ด้วยเงื่อนไขในการใช้งานที่หลากหลาย ทำให้การใช้งานมักไม่ค่อยประสบความสำเร็จเท่าที่ควร

 

แนวทางการดูแลเด็กสายตาสั้นในระยะยาว

สำหรับเด็กที่มีปัญหาสายตาสั้น พ่อแม่และผู้ปกครองควรดูแลอย่างใกล้ชิด เพื่อสุขภาพสายตาที่ดีในระยะยาว โดยมีแนวทางดังต่อไปนี้

  • ตรวจวัดสายตาเป็นประจำทุกปี เพื่อติดตามดูว่าค่าสายตามีการเปลี่ยนแปลงหรือไม่
  • ลดความเสี่ยงต่าง ๆ เช่น การจ้องหน้าจอโทรศัพท์นาน ๆ
  • ปฏิบัติตามคำแนะนำของนักทัศนมาตรและจักษุแพทย์อย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันไม่ให้ค่าสายตาเพิ่มขึ้น

 

สรุปครบ วิธีชะลอสายตาสั้นในเด็กแบบไหนที่เหมาะสม

  • เลนส์ชะลอสายตาสั้น เหมาะกับผู้ปกครองที่ต้องการความปลอดภัยและสามารถใช้งานได้จริงในระยะยาว
  • ยาขยายม่านตา เหมาะกับการหวังผลแบบรวดเร็วทันใจในระยะสั้น ๆ แต่มีข้อจำกัดคือ ต้องอยู่ในความดูแลของจักษุแพทย์เสมอ และเมื่อผ่านไปช่วงระยะเวลาหนึ่งควรเปลี่ยนมาใช้ควบคู่ไปกับเลนส์ชะลอสายตาสั้นที่ปลอดภัยกว่าแทน
  • คอนแทคเลนส์กดกระจกตา แนะนำเป็นลำดับสุดท้าย เนื่องจากมีความเสี่ยงต่อตามากที่สุด หากใช้งานผิดวิธีอาจมีผลกระทบที่รุนแรง

อย่างไรก็ตาม การจะเลือกวิธีชะลอสายตาสั้นในเด็กด้วยวิธีการใดก็ตาม ควรศึกษาข้อมูลและปรึกษาผู้เชี่ยวชาญอย่างนักทัศนมาตรและจักษุแพทย์ เพื่อหาวิธีการป้องกันและรักษาที่เหมาะสมกับเด็กแต่ละคน

 

ปรึกษานักทัศนมาตรในการใช้เลนส์ชะลอสายตาสั้นที่ Occura

แก้ปัญหาสายตาสั้นในเด็กด้วยวิธีที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัย ด้วยการใช้เลนส์ชะลอสายตาสั้น กับ Occura ที่ให้บริการตรวจวัดสายตาโดยคุณหมอนักทัศนมาตร พร้อมด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย เพื่อให้ได้ค่าที่แม่นยำ พร้อมให้คำปรึกษา และคัดสรรเลนส์ที่เหมาะกับค่าสายตาของเด็ก ๆ มากที่สุด

 

ข้อมูลอ้างอิง :

  • Carly SY Lam , Wing Chun Tang, Paul H Lee, Han Yu Zhang, Hua Qi, Keigo Hasegawa, Chi Ho To “Myopia control effect of defocus incorporated multiple segments (DIMS) spectacle lens in Chinese children: results of a 3-year follow-up study” British Journal of Opthalmology

คำถามที่ถามบ่อยเกี่ยวกับภาวะสายตาสั้นในเด็ก


ควรเริ่มตรวจวัดค่าสายตาของเด็กตอนอายุเท่าไร ?

สามารถเริ่มตรวจค่าสายตาได้ตั้งแต่ 1 ปีขึ้นไป และควรตรวจซ้ำทุก ๆ 1 ปี โดยเฉพาะในครอบครัวที่มีปัญหาเรื่องสายตาสั้น ควรสังเกตสัญญาณบ่งชี้อย่างใกล้ชิด


เด็กสายตาสั้นอันตรายหรือไม่ ?

ในกรณีที่เด็กสายตาสั้นก่อนอายุ 6 ขวบค่อนข้างเป็นอันตราย เพราะเด็กจะเห็นภาพไม่ชัด ส่งผลต่อพัฒนาการด้านสายตาและสมอง และทำให้ไม่สามารถมองเห็นได้ปกติ และหากว่าพบในเด็กอายุ 6 ปีขึ้นไป และไม่ได้รับการแก้ไขก็อาจส่งผลต่อการเรียนรู้ และนำไปสู่ปัญหาสุขภาพตาอื่น ๆ ตามมา


มีโอกาสที่เด็กจะกลับมาสายตาปกติหรือไม่ ?

การรักษาสายตาสั้นในเด็กทำได้เพียงการชะลอไม่ให้สายตาสั้นเพิ่มเท่านั้น


Related Posts