คุณเคยสงสัยไหมว่า หากวันหนึ่งสายตาของเราเริ่มมองไม่ชัด โฟกัสไม่ค่อยได้ เราควรตัดแว่นที่ไหนดี ที่มีบริการคุณภาพ ความเชี่ยวชาญ และเครื่องมือทันสมัย ระหว่างร้านตัดแว่นซึ่งมี ‘นักทัศนมาตร’ หรือโรงพยาบาลจักษุ ซึ่งมี ‘จักษุแพทย์’ ไว้คอยให้บริการตรวจวัดสายตา คำถามนี้จะหมดไปถ้าเราเข้าใจ “หน้าที่” ของสองอาชีพนี้
คุณเคยสงสัยไหมว่า หากวันหนึ่งสายตาของเราเริ่มมองไม่ชัด โฟกัสไม่ค่อยได้ เราควรตัดแว่นที่ไหนดี ที่มีบริการคุณภาพ ความเชี่ยวชาญ และเครื่องมือทันสมัย ระหว่างร้านตัดแว่นซึ่งมี ‘นักทัศนมาตร’ หรือโรงพยาบาลจักษุ ซึ่งมี ‘จักษุแพทย์’ ไว้คอยให้บริการตรวจวัดสายตา คำถามนี้จะหมดไปถ้าเราเข้าใจ “หน้าที่” ของสองอาชีพนี้
นักทัศนมาตร คือใคร ?
นักทัศนมาตร คือ ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลสุขภาพสายตาที่ไม่ต้องใช้ยาและไม่ผ่าตัด โดยเฉพาะปัญหาเกี่ยวกับสายตา เช่น สายตาสั้น สายตายาว และสายตาเอียง ทำหน้าที่เป็นด่านแรกในการดูแลสุขภาพตาเป็นหลัก ตั้งแต่การตรวจวัดสายตา ตรวจสุขภาพตาเบื้องต้น และทำงานร่วมกับจักษุแพทย์
การเป็นนักทัศนมาตร ต้องผ่านการศึกษาหลักสูตรทัศนมาตรศาสตร์ (Optometry) ซึ่งเป็นสาขาวิชาด้านการแพทย์ที่เกี่ยวข้องกับการแก้ไขปัญหาด้านสายตาและดูแลสุขภาพตา ที่เป็นหลักสูตรมาตรฐานในประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย โดยนักทัศนมาตรต้องฝึกฝนอย่างหนักเป็นเวลากว่า 6 ปี เพื่อให้สามารถจำแนก วิเคราะห์และแก้ไขปัญหาสายตาของมนุษย์ได้อย่างถูกต้อง
นักทัศนมาตรจึงเป็นผู้ที่มีความเข้าใจเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างเลนส์สายตากับทิศทางของแสงที่เข้าสู่ดวงตาเป็นอย่างดี ผลลัพธ์ที่ได้คือค่าสายตาที่แม่นยำ
บทบาทของนักทัศนมาตรในการตัดแว่น
- ตรวจวัดสายตาและระบบการมองเห็นอย่างละเอียด
- ซักประวัติและปัญหาการมองเห็น
- วิเคราะห์และแก้ไขค่าสายตาที่ผิดปกติ
- แนะนำเลนส์และกรอบแว่นที่เหมาะสมกับไลฟ์สไตล์ของคุณ
- ตรวจสอบสุขภาพตาเบื้องต้น
หากนักทัศนมาตรพบปัญหาสุขภาพตาที่ต้องได้รับการดูแลเพิ่มเติม จะทำการส่งต่อคนไข้ไปยังจักษุแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสมต่อไป
นักทัศนมาตร vs จักษุแพทย์ : ตัดแว่นที่ไหนดี ?
การเลือกว่าจะตัดแว่นกับนักทัศนมาตรหรือจักษุแพทย์ จะขึ้นอยู่กับสถานการณ์และความต้องการของแต่ละบุคคล
- นักทัศนมาตร (Optometrist) มีหน้าที่ตรวจวัดสายตาที่มีความละเอียดแม่นยำ ทำหน้าที่ตรวจสุขภาพตาเบื้องต้น รวมถึงดูแลและให้คำปรึกษาด้านแว่นสายตาที่เหมาะในแต่ละบุคคล
- จักษุแพทย์ (Ophthalmologist) คือ ผู้ที่มีหน้าที่ตรวจวัดสายตา ตรวจสุขภาพตา ตรวจโรคตา และรักษาโรคตาด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น ให้ยา ผ่าตัด และใช้แสงเลเซอร์ รวมถึงการสั่งประกอบแว่นตา
เมื่อใดควรพบนักทัศนมาตร ?
- รู้สึกว่าสายตาเปลี่ยนไป เช่น มองเห็นไม่ชัด หรือเห็นภาพซ้อน
- มีอาการปวดตา หรือล้าตาบ่อย ๆ
- ต้องการตรวจค่าสายตาประจำปี
- ต้องการเปลี่ยนหรือปรับแว่นตาใหม่
- สนใจทดลองใช้คอนแทคเลนส์
เมื่อใดควรพบจักษุแพทย์ ?
- มีอาการผิดปกติทางตา เช่น ตาแดง คัน หรือมีขี้ตามากผิดปกติ
- มีประวัติโรคตาในครอบครัว เช่น ต้อหิน หรือจอประสาทตาเสื่อม
- มีโรคประจำตัวที่อาจส่งผลต่อสุขภาพตา เช่น เบาหวาน หรือความดันโลหิตสูง
- ได้รับอุบัติเหตุที่ตา หรือมีสิ่งแปลกปลอมเข้าตา
- ต้องการรับการรักษาโรคตาด้วยยาหรือการผ่าตัด
ตัวอย่างการทำงาน
กรณีคนไข้มีปัญหาการมองเห็นที่เกิดจากค่าสายตาที่ผิดปกติเพียงอย่างเดียว การไปพบนักทัศนมาตรที่ร้านตัดแว่นสายตาอาจเป็นตัวเลือกที่เหมาะสม เนื่องจาก
- นักทัศนมาตรมีความเชี่ยวชาญเฉพาะในการวัดสายตาและแนะนำแว่นตา
- ร้านแว่นตามักมีตัวเลือกเลนส์และกรอบแว่นที่เหมาะสมกับไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตของแต่ละบุคคล
- การบริการตัดแว่นตาที่ร้านแว่นอาจมีราคาที่เหมาะสมกว่า
กรณีคนไข้มีปัญหาสุขภาพตาที่ซับซ้อน หรือต้องการการวินิจฉัยโรคตา การไปพบจักษุแพทย์อาจเป็นทางเลือกที่ดีกว่า เนื่องจาก
- จักษุแพทย์สามารถวินิจฉัยและรักษาโรคตาได้ครอบคลุมมากกว่า
- หากจำเป็นต้องใช้ยาหรือการผ่าตัด จักษุแพทย์สามารถให้การรักษาได้ทันที
สรุป : ตัดแว่นที่ไหนดี จักษุแพทย์ หรือ นักทัศนมาตร ?
หากคุณเพียงต้องการตรวจวัดสายตาและตัดแว่นใหม่ การไปพบนักทัศนมาตรที่ร้านแว่นตาอาจเป็นตัวเลือกที่เหมาะสมที่สุด เนื่องจากคุณจะได้รับบริการตรวจวัดสายตาโดยคุณหมอนักทัศนมาตร ไปจนถึงการเลือกเลนส์และกรอบแว่นที่เหมาะกับคุณ
อย่างไรก็ตาม หากคุณมีปัญหาสุขภาพตาที่ซับซ้อน หรือต้องการการวินิจฉัยโรคตา การไปพบจักษุแพทย์จะเป็นทางเลือกที่ดีกว่า
เลือกแว่นให้เข้ากับใบหน้า สวมแว่นแล้วดูดี มีความมั่นใจ ควรให้ความสำคัญกับวิธีเลือกแว่นให้เข้ากับหน้าของแต่ละคน เพราะการเลือกแว่นผิดอาจทำให้ชีวิตเปลี่ยนได้ ถ้าอยากดูดี ใส่แว่นแล้วมีความมั่นใจ ต้องรู้ว่ารูปหน้าของเราจะใส่แว่นทรงไหนดี ถ้าไม่อยากเสียเงินไปกับกรอบแว่นตาที่ไม่ใช่ อ่านต่อ เทคนิคเลือกแว่นให้เข้ากับหน้า
สำหรับการไปตรวจวัดสายตากับนักทัศนมาตร
นักทัศนมาตรสามารถตรวจโรคตาได้หรือไม่ ?
นักทัศนมาตรสามารถตรวจวัดและประเมินอาการเบื้องต้นเกี่ยวกับโรคตาได้ เช่น ต้อหินหรือต้อกระจก แต่จะส่งต่อให้จักษุแพทย์เป็นผู้รักษาหากพบปัญหาที่ต้องการการรักษาเพิ่มเติม
จำเป็นต้องไปพบนักทัศนมาตรบ่อยแค่ไหน ?
แนะนำให้ตรวจวัดสายตาอย่างน้อยปีละครั้ง หรือหากมีปัญหาการมองเห็น เช่น สายตาเปลี่ยนไป หรือมีอาการตาแห้ง ควรเข้ารับการตรวจวัดทันที
ตรวจสายตาจากนักทัศนมาตรใช้เวลานานแค่ไหน ?
การตรวจวัดสายตาโดยนักทัศนมาตรใช้เวลาประมาณ 45 นาที ขึ้นอยู่กับความซับซ้อนของการตรวจและอาการของผู้ป่วย
